食物能養命,唯基督是永生的糧。
分享能團結,唯聖餐是真正的合一。
世上的餐桌終將散去,天堂的筵席永不止息。
餅與酒是記號,基督的身體是生命的泉源。
聽聽來自傳承於初代大公教會李亮神父的證道
.
.
耶穌餵飽一大群人,成就了非凡的神蹟。然而,這個神蹟對我們而言,具有深遠的意義。教會不僅關注人的靈性,也同樣關懷我們肉體的存在與福祉。這一點,從耶穌在教導群眾之後的舉動中可見分明。祂並未將肉身的需要視為次要,也沒有對飢餓的問題置若罔聞,反而親自吩咐門徒供應食物給群眾(馬太福音14:16-20)。
然而可悲的是,在今日的世界中,作為基督徒的我們似乎迷失了方向,未能履行我們應有的責任,去回應世界上的貧窮與不義。想想看,當今世界上最富有的十個家庭,竟擁有全世界一半的財富,這是多麼令人震驚的事實。法國的化妝品產業,竟僅次於軍火成為其第二大出口收入來源。試想,若我們不將金錢揮霍在化妝品等非必要的事物上,將有多少資源可以用來幫助那些飢餓與病痛中的人。作為基督徒,我們有責任盡我們的本分,為這個世界帶來真正的改變(雅各書2:15-17)。
當耶穌說:「把食物拿來,在這裡」,他們手中只有五個餅和兩條魚。然而你知道祂接下來做了什麼:祂先是舉目望天,祝福了這些食物(馬太福音14:19)。這一行動提醒我們,每當我們吃飯時,都應先祝福並感謝上帝,因為萬物都是祂所賜。感謝上帝誠然重要,但為食物祈福同樣不可或缺。因為食物不僅是我們肉身生命的供應,更是一種來自上主的祝福與恩典。
我們深知,若無食物,我們的身體終將枯竭。然而從更深的角度來看,每一口食物都包含著整個世界的恩賜。畢竟,食物來自於大地、雨水、陽光與風;它是天地間諸元素的合作,是創造的結晶。即使食物被丟棄或腐壞,大地仍會將其吸收,轉化為滋養萬物的沃土。如此循環不息,最終成為我們賴以維生的根源,也成為我們與自然、與神同在的記號(詩篇104:14-15)。
最關鍵的是,我們不應僅將食物視為果腹的糧食,更應視之為我們與整個宇宙連結與融合的方式。當我們死亡時,不論是在何種情況下,我們的身體都將分解,並被大地、空氣、雨水及其他元素所吸收。這個過程會使我們的遺體轉化為養分,使花朵得以綻放,萬物得以茁壯。因此,我們藉著這個循環見證了食物與宇宙的共融。透過對食物的祝福與深刻理解,我們使飲食行為提升為神聖的行動,促進我們與天地萬有之間的連結。
耶穌祝福了食物,並親自遞給每一位門徒,然後門徒們彼此分送。值得注意的是,食物在祝福與分享中得以倍增,而這份分享正是其中的關鍵(馬太福音14:19-20)。
在家庭中,我們會彼此分享食物。這不只是「吃飯」,而是「一起吃飯」。夫妻一同用餐,並保持這份飲食間的關係,尤其重要,因為這份共享的行為代表著合一與愛。
食物成為生活中極其重要的一環。這令我想起一段記憶猶新的往事:有一次,我受邀到童年時的一位朋友家中用餐,我至今仍記得那溫馨的場景。開飯前,他們彼此輕輕一吻,表達愛意。這個瞬間令人動容,因為我們都明白,食物不僅僅是身體的需求,更是愛的象徵。它超越了生理的必要,成為生命本質的體現——那就是愛(約翰一書4:8)。即使在動物的世界中,進食也往往伴隨著某種儀式或次序。這說明,飲食本身已不只是宗教習俗,它更是一種在人與人之間培養關係與社群感的行動。
中國人深諳此理。例如在農曆新年期間,他們會特別留意是否有人孤單一人,無人共餐,並主動邀請他們來家中共享佳餚。這種慷慨與關懷,是對陌生人的真誠款待,是東方文化中「家」的延伸。
中國除夕的年夜飯,正是一場關於食物與團圓的深刻慶典。每一道菜皆寓含吉祥與祝福的象徵意涵,而用餐的方式、交談的內容、贈送的禮品與節慶的氛圍,共同營造出對家庭、團結與和諧的禮讚。
有趣的是,即使是最孤單的人,也能在食物中找到連結與慰藉。在文學作品中,不乏感人的故事,描繪人在孤寂中透過共享一餐,建立起深刻的人際聯繫,讓孤單化為溫暖。
食物如同一份神聖的禮物,它賦予我們生活的品質。即使是一碗米飯或一塊麵包這樣簡單的東西,若我們以感恩之心接納,它也能成為生命的泉源。是否能使食物成為生命的滋養,取決於我們的態度與意願。
在我的國家,儘管現今已不常見,但過去若有人享用一頓佳餚,便會主動邀請鄰居一同分享。他們會說:「嘿,我今天吃到很好吃的東西,你要不要來一起吃?」這份分享,這種與鄰里的情感連結,以及對兄弟情誼的體驗,是無價的。
當然,在用餐前我們應當先禱告,對吧?但就如我先前所說,親吻彼此、手牽著手同坐一桌,也是非常重要的舉動。這些細節,使食物升華為愛的象徵。
食物就如藝術,你明白我的意思嗎?它是感官的饗宴。我們可以用「美味」、「滿足」甚至「噁心」來形容食物。我們說食物可能過熟、鮮嫩、酥脆。但這不僅僅關乎味道,更是一種藝術。我們欣賞食物的擺盤、美感與搭配方式。我們可能會稱讚它「優雅」、「豐盛」或「樸素」。在這樣的視角下,食物首先是一種視覺與味覺的藝術品,其次才是其營養價值。
在中國,烹飪與飲食被視為一門高雅藝術,受到極大的重視與培養。有些備受尊敬的廚師擁有爐火純青的手藝,而那些懷抱熱情的學徒則需經過多年嚴格的訓練,才能真正領悟這門藝術的精髓。中式烹飪講求的不只是食材的選擇,更重視將藝術、愛與關懷注入每一道菜之中。
事實上,烹飪本身可被視為一種祈禱的形式。在阿索斯山的修道院中,負責廚房的修士通常不參加教堂的公共祈禱,而是以滿懷愛心與敬意的烹飪,來完成他的「神聖禮儀」。透過這樣的儀式,食物不只是營養的來源,也承載了靈性的深度。當這份無聲的祈禱完成後,神父們便共享這一頓溫暖而充滿生命力的聖餐,藉此在靜默中與神、與彼此建立更深的連結。
服務食物是一種藝術,也是一種祈禱的行動。我們應當以敬畏、愛心與神聖的心情來服事他人,心中默禱說:「主耶穌,請使這食物成為他們的祝福,成為喜樂、健康、醫治與愛的泉源。願這食物成為他們的生命,引領他們歸向你——那真正生命之糧」(約翰福音6:35)。
有一次,我有幸遇見一位著名中國學者的兒子,他是哈佛大學的教授。他向我分享,他的父親曾安排他在一家餐廳擔任服務生。當其他教授得知後,感到驚訝,詢問他父親為何讓身為富裕家庭之子的他從事這樣的工作。然而,他父親,一位真正的中國學者,卻以深沉的智慧回答說:「他正在學習服務。」這簡單的一句話,卻道出了禮儀與事奉的核心精神:謙卑、奉獻與愛。
上主日,我曾探討「喜樂」這一主題,特別是食物與快樂之間的關聯。我回憶起童年時,在餐桌旁的歡笑與溫馨。請記得,復活後的耶穌問門徒們:「孩子們,你們有吃的嗎?」(λέγει οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ· Οὔ.)(約翰福音21:5)祂稱他們為「孩子們」,這是充滿溫柔與慈愛的稱呼。
當我們坐下來用餐時,願我們在心中再次聽見主對我們說:「孩子們,你們有吃的嗎?」我們可以回應:「是的,主啊,我們有——是你賜給我們的。記得嗎?來和我們一起吃吧!」我們雖看不見祂,卻深知祂在我們中間。或者,祂是否就是那位敲門的乞丐,在試煉我們的愛心?(馬太福音25:35-40)
在我們坐下來用餐前,不妨花一點時間,把我們生命中的煩惱與重擔放下。告訴自己:「好吧,這些事可以等。它們暫時不會離開。但此刻,讓我們專注於這餐,享受當下。」
現在,讓我們懷著善良、敞開與感恩的心,懷著喜悅來進食。這樣的態度幫助我們的身體更好地吸收食物,讓它真正成為我們生命的泉源。當我們滿懷幸福地咀嚼每一口食物,感受其香氣與質地,並與親人分享,這餐食就成了一次深具意義的神聖體驗。
我相信,這是一種深刻的祈禱方式。因此,讓我們帶著喜樂進食,好好把握每一刻所賜的恩典。
試想,若我們也曾在場,親眼目睹耶穌祝福餅與魚、使之倍增,那會是多麼令人喜悅的經歷?我們能想像自己親口品嚐那份由主親手所賜的食物,那將是何等的喜樂與敬畏!
「當他們上了岸,看見那裡有炭火,上面放著魚和餅。」(ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν, βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην, καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον)(約翰福音21:9)
現在,讓我們想想我們自己日常所吃的食物也是如此。當我們在進食前祝福上帝,懷著喜樂與愛心享用食物時,我們同樣能經歷那種神聖的驚奇與感恩。畢竟,我們是基督徒,耶穌賜給我們的食物,正如祂當年與門徒們所分享的一樣——為了我們的益處而祝福並倍增。
縱觀歷史,從古代文明到現代,食物始終是文化的核心主題。以古希臘為例,他們舉行著名的「饗宴」(Symposion),在那裡,哲學的探討與佳餚的分享交織在一起。無論是悲傷的時刻、婚禮、喪禮、國家或宗教節日,食物總會成為聚集人群的中心,創造出永恆的回憶。
因此,請盡情享受你的餐食,暫時不必憂心生活的難題或即將發生的憂傷。這些問題可以在之後再去面對。這也正是我們應當以愛與喜悅來進食的原因。或許,我們可以像我朋友的家庭那樣,在用餐前互相親吻。雖然中國人或許不習慣這樣的表達,但至少我們可以牽手祈禱,一同進入這份神聖的時刻。
食物具有團結的力量,能將個人與社群連結起來。當我們共享食物時,我們不只是分享物質,而是分享那維繫生命的神聖本質。這樣的經驗超越了視覺的範疇,因為我們內化了同樣的滋養,從同一桌、同一源頭中領受生命的供應。
這一點在中國文化中表現得尤為明顯。與歐洲相比,希臘的餐桌上通常只供應一道主菜,搭配幾樣配料;但中國人則運用魚、番茄、米飯與各式食材創造出豐富多樣的菜餚。這不僅提供了個人選擇的空間,也體現了共享的精神,是一種深具美感的文化實踐。
當我們從同一盤菜中分享食物時,這成為一種共融的體驗,建立起一種連結與團結。這頓共餐便成為象徵的媒介,滋養著我們之間的合一與親情。
食物是愛與滋養的深層表達,如同一個溫暖的擁抱,能培養出歸屬感。即使我們可能無法完全理解其深意,但那份「我們一起吃、一起被滋養」的事實,早已將我們聯繫在一起。因此,我們因著共享食物的經驗而結合為一,哪怕這份分享未必完美。
然而,雖然食物能夠維持生命,卻無法保存生命,它不是永恆生命的泉源。因我們的肉體終將走向死亡。正因如此,神自己成為了食物。祂取了人的肉身——耶穌基督,並透過祂的人性祝福了餅與酒,宣告說:「這是我的身體……這是我的血」(馬太福音26:26-28)。如今,神自己成為我們的生命之糧。
這食物如今是永恆的,是天堂的味道。它不僅是食物,更是一種存在的狀態——復活的生命。這正是為何聖禮被稱為「真正的食物與真正的飲料」(約翰福音6:55)。在領受聖體後,我們固然還需享用日常食物,因為我們仍活在這世界中,仍有肉體的需求。然而,在聖禮中,我們彷彿已踏進天堂的一隅,儘管未能完全置身其中。聖體成為我們的真正生命,而餘下的餐食,則成為弟兄間分享的延伸與喜樂。
這項神蹟也預示了聖禮的本質:當我們進入聖殿,將大地與人類的勞動所結的果實——餅與酒——奉獻給天父時,祂藉著聖靈的降臨,將這些供品轉化為耶穌基督的身體與寶血,成為我們的生命之糧。
此外,這生命的食物不僅餵養我們,更使我們團聚。聖靈不僅轉化餅與酒,也使我們合而為一,在基督的身體中成為一體(哥林多前書10:17)。這裡有兩個神聖的動作:第一,聖靈將餅與酒轉化為耶穌基督的身體與寶血;第二,聖靈也轉化我們,使我們合一,融入基督的身體。可惜的是,許多人忽略了這點,只將領受聖體視為個人的經驗。然而,這樣的理解並不完全。我來領受聖體,不僅是我個人與基督的相遇,更是我與你們,在基督裡的聯合與共融。
今天,當我們領受聖體聖血,並在禮儀後再度聚集於餐桌前時,讓我們記住我們彼此之間所交換的話語與眼神,因那也是與主共餐的延續。願我們永不忘記:我們是同桌而坐,同主而食,同心而活。
Κήρυγμα, Ματθαῖον 14:14-22
(Σκέψεις για το φαγητό)
Σήμερα, ο Ιησούς πραγματοποιεί ένα μεγάλο θαύμα, ταΐζοντας ένα μεγάλο πλήθος. Ωστόσο, αυτό το θαύμα έχει βαθιά σημασία για εμάς. Η Εκκλησία, εκτός από την πνευματική της εστίαση, νοιάζεται επίσης για τη φυσική μας ύπαρξη και ευημερία. Αυτό είναι εμφανές στις πράξεις του Ιησού μετά τη διδασκαλία του. Αντί να απορρίψει το φυσικό φαγητό ως πρόβλημα, ο Ιησούς δίνει εντολή στους μαθητές του να το προσφέρουν.
Δυστυχώς, σήμερα, φαίνεται ότι ως Χριστιανοί έχουμε χάσει τον δρόμο μας και δεν κάνουμε τα πράγματα που πρέπει για να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια και την αδικία στον κόσμο. Είναι συγκλονιστικό να σκεφτόμαστε ότι μόνο 10 οικογένειες στον κόσμο κατέχουν το ήμισυ του συνολικού πλούτου του κόσμου σήμερα. Τα καλλυντικά είναι η δεύτερη πηγή εξαγωγικών εσόδων μετά τα όπλα για τη Γαλλία… Φανταστείτε το ποσό των χρημάτων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να παρέχουν τροφή και φάρμακα σε όσους έχουν ανάγκη, αν δεν τα σπαταλούσαμε σε περιττά πράγματα όπως τα καλλυντικά. Ως χριστιανοί, έχουμε την ευθύνη να κάνουμε το καθήκον μας και να αλλάξουμε τον κόσμο.
Αλλά ο Ιησούς λέει: “…. δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν.”(Matthew 14:16 GNT28-T) Είχαν πέντε ψωμιά και δύο ψάρια. Και μετά ξέρετε τι κάνει. Πρώτα, τα ευλογεί. Αυτό μας θυμίζει κάθε φορά που τρώμε ότι πρέπει να ευλογούμε και να ευχαριστούμε τον Θεό επειδή μας έδωσε να φάμε. Είναι σημαντικό να ευχαριστούμε τον Θεό, αλλά είναι επίσης πολύ σημαντικό να ευλογούμε τα τρόφιμα, επειδή δεν είναι μόνο πηγή βιολογικής ζωής, αλλά και μια μορφή ευλογίας για εμάς.
Γνωρίζουμε ότι χωρίς τροφή θα πεθάνουμε. Ωστόσο, από μια άλλη οπτική γωνία, η τροφή που καταναλώνουμε περιλαμβάνει ολόκληρο τον κόσμο. Άλλωστε, η τροφή προέρχεται από τη γη, τη βροχή, τον ήλιο και ούτω καθεξής. Ακόμα και αν απορριφθεί ή πεθάνει, η Γη την απορροφά και σταδιακά την επιστρέφει σε κάτι που μας συντηρεί όλους.
Είναι ζωτικής σημασίας να βλέπουμε το φαγητό όχι μόνο ως τροφή, αλλά και ως μέσο που μας συνδέει και μας ενώνει με ολόκληρο το σύμπαν. Όταν πεθάνουμε, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις, τα σώματά μας θα αποσυντεθούν και θα απορροφηθούν από τη γη, τον αέρα, τη βροχή και άλλα στοιχεία. Αυτή η διαδικασία θα μετατρέψει τα υπολείμματά μας σε μια μορφή τροφής, επιτρέποντας στα λουλούδια να ανθίσουν και σε άλλες μορφές ζωής να ευδοκιμήσουν. Έτσι, γινόμαστε μάρτυρες της κοινωνίας μεταξύ του φαγητού και του σύμπαντος. Ευλογώντας και κατανοώντας την ουσία του φαγητού, το ανυψώνουμε σε μια ιερή πράξη που ενισχύει τη σύνδεσή μας με τον κόσμο.
Ο Ιησούς ευλόγησε το φαγητό και το σέρβιρε σε όλους, δίνοντας σε κάθε μαθητή του μια μερίδα. Στη συνέχεια, οι μαθητές μοιράστηκαν το φαγητό μεταξύ τους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το φαγητό πολλαπλασιάστηκε και ότι το μοίρασμα είναι ζωτικής σημασίας.
Σε μια οικογένεια, μοιραζόμαστε το φαγητό. Δεν πρόκειται απλώς για το να τρώμε, αλλά για το να τρώμε μαζί. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον άντρα και τη γυναίκα να τρώνε μαζί και να διατηρούν αυτό το μοίρασμα του φαγητού.
Το φαγητό γίνεται μια πολύ σημαντική πτυχή της ζωής. Θυμάμαι πολύ καλά αυτό το περιστατικό, όταν με κάλεσαν για δείπνο στο σπίτι των παιδικών μου φίλων. Πριν αρχίσουν να τρώνε, αντάλλαξαν ένα τρυφερό φιλί. Αυτή η στιγμή έχει μεγάλη σημασία, γιατί, όπως γνωρίζουμε, το φαγητό δεν είναι μόνο βιολογική ανάγκη, αλλά και έκφραση αγάπης. Υπερβαίνει τη φυσική ανάγκη για τροφή και ενσαρκώνει την ίδια την ουσία της ζωής: την αγάπη. Ακόμη και τα ζώα επιδεικνύουν ένα συγκεκριμένο τελετουργικό όταν τρώνε. Στην ουσία, τα τελετουργικά του φαγητού δεν περιορίζονται σε θρησκευτικές πρακτικές, αλλά χρησιμεύουν και ως μέσο για την καλλιέργεια ενός αισθήματος κοινότητας και σύνδεσης μεταξύ των ατόμων.
Οι Κινέζοι κατανοούν αυτή την έννοια. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του Κινέζικου Νέου Έτους, νοιάζονται για όσους δεν έχουν κανέναν να φάνε και τους προσκαλούν στο σπίτι τους. (Φυσικά, δυστυχώς, αυτή η πρακτική συνεχίζεται μόνο κατά τη διάρκεια του Κινέζικου Νέου Έτους. Μετά, κρατούν τους ξένους, ως άγνωστους).
Η παραμονή του Κινέζικου Νέου Έτους είναι μια γιορτή της βαθιάς σημασίας του φαγητού και του τραπεζιού. Κάθε πιάτο έχει ένα βαθύ συμβολικό νόημα, ενώ ο τρόπος με τον οποίο τρώμε, τα λόγια που λέμε, τα δώρα που ανταλλάσσουμε και η εορταστική ατμόσφαιρα συμβάλλουν όλα στην γιορτή της οικογένειας και της ενότητας.
Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και άτομα που βιώνουν βαθιά μοναξιά βρίσκουν τρόπους να συνδεθούν και να μοιραστούν γεύματα με άλλους. Υπάρχουν αμέτρητες εμπνευσμένες ιστορίες στη λογοτεχνία για ανθρώπους που πληρώνουν για να δειπνήσουν μαζί, δημιουργώντας σημαντικές σχέσεις μέσα στη μοναξιά τους.
Το φαγητό είναι ένα ιερό δώρο που μας δίνει ποιότητα ζωής, ακόμα και αν είναι βασικά είδη όπως το ρύζι ή το ψωμί. Αλλά εξαρτάται από εμάς να το κάνουμε πηγή ζωής και ποιότητας ζωής.
Στη χώρα μου, αν και δεν συμβαίνει πλέον, όταν κάποιος είχε καλό φαγητό, το μοιραζόταν με τους γείτονές του. Έλεγε: «Έχω νόστιμο φαγητό σήμερα. Θέλετε να μοιραστείτε λίγο μαζί μας;». Το να μοιραζόμαστε, να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τους γείτονές μας και να βιώνουμε ένα αίσθημα αδελφοσύνης είναι όλα σημαντικά.
Και φυσικά, πρέπει να προσευχόμαστε πριν φάμε, σωστά; Αλλά είναι επίσης πολύ σημαντικό, όπως είπα πριν, να φιλιόμαστε και να κρατιόμαστε χέρι-χέρι. Με αυτόν τον τρόπο, το φαγητό γίνεται και σύμβολο αγάπης.
Το φαγητό είναι τέχνη, ξέρετε; Είναι απόλαυση για τις αισθήσεις μας. Μπορούμε να το περιγράψουμε ως νόστιμο, ικανοποιητικό ή ακόμα και αηδιαστικό. Μπορεί να είναι παραψημένο, φρέσκο ή τραγανό. Αλλά δεν είναι μόνο η γεύση. Το φαγητό είναι επίσης τέχνη. Μπορούμε να εκτιμήσουμε την οπτική του γοητεία και τον τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένο. Μπορούμε να πούμε ότι είναι κομψό, πλούσιο ή απλό. Από αυτή την άποψη, το φαγητό έχει να κάνει κυρίως με την εμφάνιση και τη γεύση του και μόνο δευτερευόντως με το αν είναι καλό για την υγεία ή όχι.
Το φαγητό, όπως το μαγείρεμα και το φαγητό θεωρούνται μορφή τέχνης, έχει καλλιεργηθεί και τελειοποιηθεί στην Κίνα. Υπάρχουν διακεκριμένοι σεφ που κατέχουν την τέχνη της μαγειρικής, και οι επίδοξοι σεφ πρέπει να υποβληθούν σε χρόνια αυστηρής εκπαίδευσης για να κατανοήσουν τη βαθιά σημασία αυτής της τέχνης. Η κινεζική μαγειρική δεν περιλαμβάνει μόνο την επιλογή των συστατικών, αλλά και την τέχνη, την αγάπη και τη φροντίδα που ενσωματώνονται σε κάθε πιάτο.
Πράγματι, η μαγειρική μπορεί να θεωρηθεί μια μορφή προσευχής. Στο μοναστήρι του Αγίου Όρους, ο μάγειρας δεν συμμετέχει στις εκκλησιαστικές προσευχές όπως οι άλλοι πατέρες. Αντ’ αυτού, εκτελεί τη «λειτουργία» του μέσω της στοργικής και τελετουργικής μαγειρικής του. Δημιουργώντας το φαγητό με την προσευχή του, το μεταμορφώνει σε κάτι που είναι ταυτόχρονα θρεπτικό και βαθιά πνευματικό. Κατά συνέπεια, μετά την ολοκλήρωση της λειτουργίας, οι πατέρες μοιράζονται ένα ζεστό και θρεπτικό γεύμα.
Το σερβίρισμα του φαγητού είναι μια μορφή τέχνης που περιλαμβάνει επίσης προσευχή. Πρέπει να σερβίρουμε με σεβασμό, αγάπη και μια μυστικιστική προσευχή: «Ιησού, κάνε αυτό το φαγητό για το καλό τους. Κάνε αυτό το φαγητό πηγή χαράς, υγείας, θεραπείας και αγάπης. Ας είναι η ζωή για αυτούς και ας τους οδηγήσει σε σένα, την αληθινή τροφή της ζωής».
Κάποτε, είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον γιο ενός διάσημου Κινέζου διανοούμενου , καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Μου είπε ότι ο πατέρας του είχε κανονίσει να δουλέψει ως σερβιτόρος σε ένα εστιατόριο. Όταν άλλοι καθηγητές τον είδαν να σερβίρει, ρώτησαν τον πατέρα του γιατί επέτρεψε κάτι τέτοιο, δεδομένης της περιουσίας του γιου του και του περιττού χαρακτήρα μιας τέτοιας εργασίας. Ωστόσο, ο
πατέρας, ο αληθινός Κινέζος μελετητής, απάντησε με μια βαθιά σκέψη: «Μαθαίνει να υπηρετεί!» Αυτή η απάντηση συνοψίζει την ουσία της τελετής 裡 και τη σημασία της υπηρεσίας.
Την περασμένη Κυριακή, συζήτησα την έννοια της χαράς, και συγκεκριμένα τη σχέση μεταξύ φαγητού και ευτυχίας. Πρέπει να υπάρχει χαρά, παιδική χαρά που να περιβάλλει το τραπέζι. Θυμηθείτε, ο Ιησούς μας ρωτά: «λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ· οὔ.» (Ιωάννης 21:5) Παρατηρήστε ότι τους αποκαλεί «παιδιά». Καθίστε να φάμε και ας ακούσουμε ξανά τον Ιησού να μας αποκαλεί παιδιά: «λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; » (Ιωάννης 21:5) αλλά απαντήστε του, «ναι κύριε, έχουμε». Εσύ μας έδωσες, το ξέχασες? Έλα να φας μαζί μας.. Κιαν δε σε βλέπουμε, όμως ξέρουμε ότι είσαι εδώ. Η μήπως παίζεις μαζί μας, μήπως είσαι ο ζητιάνος που χτυπάει την πόρτα και ζητάει λίγο φαγητό?
Πριν καθίσουμε να φάμε, ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να ξαναζήσουμε όλα τα προβλήματα της ζωής μας και να πούμε: «Εντάξει, ας αφήσουμε αυτά τα πράγματα πίσω μας τώρα». Μπορούν να μας περιμένουν. Πιστέψτε με, δεν θα φύγουν. Αλλά ας απολαύσουμε το φαγητό μας στην παρούσα στιγμή.
Τώρα, ας φάμε με καλή καρδιά, ανοιχτή καρδιά και ευγνώμονες και χαρούμενες διαθέσεις. Αυτό βοηθά το σώμα μας να απορροφήσει καλύτερα το φαγητό και το κάνει πηγή ζωής. Όταν τρώμε με χαρά και ευτυχία, απολαμβάνοντας τη γεύση, τη μυρωδιά και την ποιότητα, και μοιραζόμαστε το φαγητό με την οικογένειά μας, γίνεται μια πραγματικά σημαντική εμπειρία.
Πιστεύω ότι αυτός είναι ένας πολύ βαθύς τρόπος προσευχής. Ας φάμε λοιπόν με χαρά και ας αξιοποιήσουμε στο έπακρο αυτή τη στιγμή.
Φανταστείτε να ήμασταν εκεί, να βλέπαμε τον Ιησού να ευλογεί το ψωμί και να πολλαπλασιάζει τα ψάρια. Πόσο χαρούμενοι θα ήμασταν να απολαμβάνουμε αυτό το φαγητό; Θυμηθείτε, ο Ιησούς, μετά την ανάστασή του, ετοίμασε φαγητό για τους μαθητές του. «Ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.»
(Ιωάννης 21:9) Λοιπόν, σκεφτείτε ότι το ίδιο ισχύει και για το δικό μας φαγητό. Όταν ευλογούμε τον Θεό και το απολαμβάνουμε με χαρά και αγάπη, μπορούμε να βιώσουμε την ίδια αίσθηση θαυμασμού και ευγνωμοσύνης. Σε τελική ανάλυση, είμαστε Χριστιανοί και ο Ιησούς μας δίνει το ίδιο φαγητό που μοιράστηκε με εκείνους τους ανθρώπους, πολλαπλασιασμένο για το καλό τους.
Σε όλη την ιστορία, από τους αρχαίους πολιτισμούς μέχρι τη σύγχρονη εποχή, το φαγητό υπήρξε κεντρικό θέμα στην κουλτούρα. Πάρτε για παράδειγμα τους αρχαίους Έλληνες. Είχαν τα περίφημα συμπόσια, όπου η φιλοσοφία και το φαγητό ήταν αλληλένδετα. Το τραπέζι ήταν το κέντρο της προσοχής, ένα μέρος όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν για να συζητήσουν ιδέες, να απολαύσουν νόστιμα γεύματα και να γευτούν τις απλές απολαύσεις της ζωής. Είτε σε στιγμές χαράς, γάμου, κηδείας, εθνικών ή θρησκευτικών εορτών, το φαγητό ήταν πάντα παρόν, φέρνοντας τους ανθρώπους κοντά και δημιουργώντας αναμνήσεις που διαρκούν.
Επομένως, απολαύστε το γεύμα σας χωρίς να ανησυχείτε για τα δύσκολα προβλήματα της ζωής ή τα θλιβερά γεγονότα που μπορεί να προκύψουν. Μπορείτε να ασχοληθείτε με αυτά τα θέματα αργότερα. Γι’ αυτό πρέπει να τρώμε με αγάπη και χαρά. Ίσως θα ήταν σκόπιμο να φιλάμε ο ένας τον άλλον ως οικογένεια, όπως κάνει ο φίλος μου. Αν και οι Κινέζοι μπορεί να μην είναι συνηθισμένοι σε αυτή την πρακτική, τουλάχιστον μπορούμε να ενώνουμε τα χέρια μας για να προσευχηθούμε.
Το φαγητό λειτουργεί ως ενοποιητική δύναμη, συνδέοντας άτομα και κοινότητες. Όταν καταναλώνουμε φαγητό, μοιραζόμαστε την ίδια ουσία που συντηρεί τη ζωή. Αυτή η κοινή εμπειρία υπερβαίνει την απλή οπτική αντίληψη, καθώς απορροφούμε την ίδια ουσία
του φαγητού που μοιραζόμαστε, όλοι συμμετέχουμε στο ίδιο γεύμα, μοιραζόμαστε το ίδιο φαγητό από την ίδια πηγή, που τελικά συντηρεί τη ζωή μας.
Αυτό είναι πιο εμφανές στους Κινέζους σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους. Στην Ελλάδα, έχουμε ένα μόνο πιάτο με διάφορα συστατικά. Ωστόσο, οι Κινέζοι δημιουργούν πολλά πιάτα, χρησιμοποιώντας ψάρια, ντομάτες, ρύζι και άλλα συστατικά. Αυτό επιτρέπει προσωπικές επιλογές, αλλά και κοινά γεύματα, κάτι που είναι μια όμορφη ιδέα.
Όταν μοιραζόμαστε το ίδιο γεύμα από το ίδιο πιάτο, γίνεται μια κοινή εμπειρία που μας συνδέει, δημιουργώντας ένα αίσθημα ενότητας. Αυτό το κοινό γεύμα λειτουργεί ως συμβολικός αγωγός, καλλιεργώντας ένα αίσθημα ενότητας και θρέψης μεταξύ μας.
Το φαγητό είναι μια βαθιά έκφραση αγάπης και θρέψης, παρόμοια με μια ζεστή αγκαλιά που καλλιεργεί ένα αίσθημα ότι ανήκουμε κάπου. Ακόμα κι αν δεν κατανοούμε πλήρως τη σημασία του, το γεγονός ότι μοιραζόμαστε το ίδιο φαγητό και λαμβάνουμε θρέψη από αυτό μας ενώνει. Επομένως, είμαστε ενωμένοι από την κοινή εμπειρία του φαγητού, αν και μπορεί να μην είναι τέλεια.
Αν και το φαγητό συντηρεί τη ζωή, δεν μπορεί να τη διατηρήσει. Δεν είναι η πηγή της αληθινής αιώνιας ζωής, επειδή η ζωή μας οδηγεί αναπόφευκτα στο θάνατο. Γι’ αυτό ο Θεός έγινε φαγητό. Έγινε άνθρωπος και, μέσω της ανθρωπότητάς του, ο Ιησούς Χριστός ευλόγησε το ψωμί και το κρασί και δήλωσε: «Αυτό είναι το σώμα μου και αυτό είναι το αίμα μου». Τώρα, ο ίδιος ο Θεός έχει γίνει το φαγητό της ζωής.
Αυτή η τροφή είναι τώρα για την αιωνιότητα, μια γεύση του παραδείσου. Δεν είναι απλώς τροφή, είναι ένα συναίσθημα, μια παρουσία της ανάστασης. Γι’ αυτό η λειτουργία θεωρείται πραγματική τροφή, και μετά τη λειτουργία μπορούμε να απολαύσουμε και την άλλη τροφή. Αλλά επειδή είμαστε ακόμα άνθρωποι, δεν μπορούμε να είμαστε πλήρως στον παράδεισο. Στη λειτουργία, έχουμε το ένα πόδι στον παράδεισο και χρειαζόμαστε την άλλη τροφή. Είναι υπέροχο που μετά την πραγματική τροφή της ζωής, μπορούμε επίσης να απολαύσουμε το μαγειρεμένο φαγητό και να το μοιραστούμε με τους αδελφούς μας.
Αυτό το θαύμα προμηνύει επίσης τη λειτουργία, καθώς μπαίνουμε στην εκκλησία και προσφέρουμε στον Πατέρα όλο το σύμπαν ως ψωμί και κρασί. Σε αντάλλαγμα, ο Θεός, ο Πατέρας, δέχεται και στέλνει το Άγιο Πνεύμα για να μεταμορφώσει το ψωμί και το κρασί σε τροφή της ζωής, το σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού.
Επιπλέον, η τροφή της ζωής μας ενώνει. Το Άγιο Πνεύμα μας ενώνει, κάνοντάς μας ένα στο σώμα του Ιησού Χριστού. Έτσι, υπάρχουν δύο κινήσεις εδώ: το Άγιο Πνεύμα μεταμορφώνει το ψωμί και το κρασί στο σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού, και το δεύτερο μας ενώνει για να μας κάνει ένα, στο σώμα του Ιησού. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι έχουν ξεχάσει αυτό και πιστεύουν ότι έρχονται να λάβουν την Θεία Κοινωνία ως άτομα. Αυτό δεν είναι σωστό. Εγώ έρχομαι να λάβω την Αγία Κοινωνία και ενώνωμαι μαζί σας στο σώμα του Ιησού. Αυτές οι δύο πτυχές είναι αλληλένδετες.
Σήμερα, καθώς συμμετέχουμε στην Αγία Κοινωνία, το μυστήριο της Ευχαριστίας, και αργότερα συγκεντρωνόμαστε για το γεύμα, ας θυμηθούμε αυτά λόγια.
———
Spiritual Reflection on Food
Toady, Jesus performs a remarkable miracle by feeding a large crowd. However, this miracle holds a profound significance for us. The church, in addition to its spiritual focus, also cares about our physical existence and well-being. This is evident in Jesus’s actions after the teaching. Instead of dismissing the physical food as a problem, Jesus instructs the disciples to provide it.
Sadly, today, it seems that as Christians, we have lost our way and are not doing the things we should be doing to address poverty and injustice in the world. It’s staggering to think that only 10 families in the world hold half of all the wealth in the world today. Cosmetics is the second export income after weapons for France…Imagine the amount of money that could be used to provide food and medicine for those in need if we weren’t wasting it on unnecessary things like cosmetics. As Christians, we have a responsibility to do our part and make a difference in the world.
But Jesus says, ‘Bring the food. Here.’ They had , five breads, and two fish. And then you know what he’s doing. First, he’s blessing them. This reminds us every time we eat that we must bless and thank God because He gave us to eat. To thank God is important, but also to bless the food is very important because it becomes not only just a source of biological life, but also a kind of blessing for us.”
We know that without food, we will die. However, from another perspective, the food we consume encompasses the entire world. After all, food is derived from the earth, the rain, the sun, and so on. Even if it is discarded or dead, the Earth absorbs it and gradually returns it to something that sustains us all.
It’s crucial to view food not just as sustenance, but as a means of connecting and uniting us with the entire universe. When we die, regardless of the circumstances, our bodies will decompose and be absorbed by the Earth, air, rain, and other elements. This process will transform our remains into a form of nourishment, allowing flowers to bloom and other life to thrive. Thus, we witness the communion between food and the universe. By blessing and understanding the essence of food, we elevate it to a sacred act that fosters our connection with the cosmos.
Jesus blessed the food and served it head-by-head, giving each disciple a portion. The disciples then shared the food with one another. It’s important to remember that the food was multiplied, and sharing is crucial.
In a family, we share food. This is not just about eating; it’s about eating together. It’s especially important for the husband and wife to eat together and maintain this sharing of food.
Food becomes a very important aspect of life. I recall this incident vividly, when was invited to dinner at my childhood friends’ house, shares the same memory. Before they began eating , they shared a tender kiss. This moment holds significance because, as we know, food is not just a biological necessity but also a manifestation of love. It transcends the physical necessity of food and embodies the essence of life itself—love. Even animals exhibit a certain ritual when it comes to eating. In essence, eating rituals are not limited to religious practices but also serve as a means of fostering a sense of community and connection among individuals.
The Chinese people understand this concept, for instance, during the Chinese New Year, they care about someone who has no one to eat with and invite them to their house. (Of course, unfortunately, this practice continues only during the Chinese New Year. Later, they keep foreigners, as strangers).
Chinese New Year’s Eve is a celebration of the profound significance of food and dining. Each dish carries a deep symbolic meaning, while the manner in which we eat, the words we utter, the gifts exchanged, and the festive atmosphere all contribute to the celebration of family and unity.
Interestingly, even individuals who experience profound loneliness find ways to connect and share meals with others. There are countless inspiring stories in literature about people who pay to dine together, creating meaningful connections amidst their loneliness.
Food is like a sacred gift that gives us the quality of life, even if it’s basic stuff like rice or bread. But it’s up to us to make it a source of life and quality of life.
Back in my country, even though it’s not happening now, if someone had a good meal, they’d share it with their neighbors. They’d say, ‘Hey, I have some delicious food today. Would you like to share with us a bit?’ Sharing, feeling connected to our neighbors, and experiencing a sense of brotherhood are all important.
And of course, we should pray before we eat, right? But it’s also really important, as I said before, to kiss each other and hold hands. That way, the food becomes a symbol of love too.
Food is like art, you know? It’s a treat for our senses. We can describe it as delicious, satisfying, or even disgusting. It can be overcooked, fresh, or crunchy. But it’s not just about the taste. Food is also artful. We can appreciate its visual appeal and how it’s put together. We can say it’s elegant, hearty, or simple. On this view, food is mostly about how it looks and tastes, and only secondarily about whether it’s good for you or not.
Food, as cooking and eating are considered an art form, has been cultivated and refined in China. There are esteemed chefs who possess the mastery of cooking, and aspiring chefs must undergo years of rigorous training to comprehend the profound significance of this art. Chinese cooking encompasses not only the selection of ingredients but also the artistry, love, and care that are infused into each dish.
Indeed, cooking can be considered a form of prayer. In the monastery of Mount Athos, the cook does not participate in the church prayers like the other fathers. Instead, he performs his “liturgy” through his loving and ritualistic cooking. By creating his prayer food, he transforms it into something that is both nourishing and deeply spiritual. Consequently, after the completion of the liturgy, the fathers share a warm and nourishing meal together.
Serving food is an art form that also involves prayer. We should serve with respect, love, and a mystical prayer: “Jesus, make this food for their benefit. Make this food a source of joy, health, healing, and love. Let it be the life for them and lead them to you, the true food of life.”
Once, I had the opportunity to meet the son of a renowned Chinese scholar, Professor at Harvard University. He shared with me that his father had arranged for him to work as a waiter at a restaurant. When other professors observed him serving, they inquired about his father’s decision to allow this, considering his son’s wealth and the unnecessary nature of such a job. However, the father, the true Chinese scholar, responded with a profound insight: “He is learning to serve!” This response encapsulates the essence of the ceremony 裡 and the importance of serving.
Last Sunday, I discussed the concept of joy, particularly the connection between food and happiness. I recall a childhood joy that surrounds the table. Remember, Jesus is asking us, “λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ἀπεκρίθησαν αὐτῷ· οὔ.” (John 21:5) Notice that he refers to them as “little children.” Sitting down to eat, let’s hear Jesus again, calling us children, , “λέγει οὖν αὐτοῖς [ὁ] Ἰησοῦς· παιδία, μή τι προσφάγιον ἔχετε; ” (John 21:5) but answer to his, Answer him, “Yes, sir, we have.” You gave it to us, did you forget? Come eat with us… We can’t see you, but we know you’re here. Or are you playing with us, are you the beggar who knocks on the door and asks for some food?
Before we sit down to eat, let’s take a moment to live back all the problems of our lives and say, “Okay, let’s put these things behind us now.” They can wait for us. Believe me, they won’t leave. But let’s enjoy our food in the present moment.
Now, let’s eat with good hearts, open hearts, and grateful and happy attitudes. This helps our bodies absorb the food better and makes it a source of life. When we eat with happiness and joy, savoring the taste, smell, and quality, and sharing the food with our family, it becomes a truly meaningful experience.
I believe this is a very deep way of praying. So, let’s eat with joy and make the most of this moment.
Imagine if we were there, witnessing Jesus’s blessing of the bread and the multiplication of the fish. How joyful would it be to savor that food? Remember, Jesus, after his resurrection prepared food for his disciples. “Ὡς οὖν ἀπέβησαν εἰς τὴν γῆν βλέπουσιν ἀνθρακιὰν κειμένην καὶ ὀψάριον ἐπικείμενον καὶ ἄρτον.”
(John 21:9 )Well, consider it’s the same with our own food. When we bless God and enjoy it with joy and love, we can experience the same sense of wonder and gratitude. After all, we are Christians, and Jesus is giving us the same food that he shared with those people, multiplied for their benefit.
Throughout history, from ancient civilizations to modern times, food has been a central theme in culture. Take the ancient Greeks, for instance. They had the renowned symposium, where philosophy and food were intertwined. The table was the center of
attention, a place where people gathered to discuss ideas, enjoy delicious meals, and savor the simple pleasures of life. or a moment of sorrow, marriage, funeral, national or religious holidays, food was always present, bringing people together and creating lasting memories.
Therefore, enjoy your meal without worrying about difficult life problems or sad things that may arise. You can address these matters at a later time. This is why we should eat with love and joy. Perhaps it would be appropriate to kiss each other as a family, as my friend does. Although Chinese people may not be accustomed to this practice, at the very least, we can join hands to pray.
Food serves as a unifying force, connecting individuals and communities. When we consume food, we share the same substance that sustains life. This shared experience transcends mere visual perception, as we absorb the very essence of the food we share, we all partake in the same meal, sharing the same food from the same source, which ultimately sustains our lives.
This is more evident in the Chinese people compared to the Europeans. In Greece, we have a single dish with various ingredients. However, the Chinese people create numerous dishes, utilizing fish, tomatoes, rice, and other ingredients. This allows for personal choices but shared meals, which is a beautiful concept.
When we share the same meal from the same plate, it becomes a shared experience that connects us, creating a sense of unity. This communal meal serves as a symbolic conduit, fostering a sense of unity and nourishment among us.
Food is a profound expression of love and nourishment, akin to a warm embrace that fosters a sense of belonging. Even if we may not fully comprehend its significance, the fact that we share the same food and receive nourishment from it binds us together. Therefore, we are united by the shared experience of food, although it may not be perfect.
Although food sustains life, it cannot preserve it. It is not the source of genuine eternal life because our lives inevitably lead to death.This is why God became food. He became human, and through his humanity, Jesus Christ blessed the bread and wine and declared, “This is my body and this is my blood.” Now, God himself has become the food of life.
This food now is for eternity, a taste of paradise. It’s not just food; it’s a feeling, a presence of resurrection. That’s why the liturgy is considered real food, and after the liturgy, we can also enjoy the other food. But since we’re still human beings, we can’t be fully in paradise. In the liturgy, we’re one leg in paradise, and we need the other food. It’s great that after the real food of life, we can also enjoy the cooked food and share it with our brothers.
This miracle also foreshadows the liturgy, as we enter the church and offer the Father all the universe as bread and wine. In return, God, the Father, accepts and sends the Holy Spirit to transform the bread and wine into the food of life, the body, and the blood of Jesus Christ.
Furthermore, the food of life brings us together. The Holy Spirit unites us, making us one in the body of Jesus Christ. Thus, there are two movements here: the Holy Spirit transforms the bread and wine into the body and blood of Jesus Christ, and the second unites us to make us one, in Jesus’ body. Regrettably, many people have forgotten this and believe that they come to receive the Holy Communion as individuals. This is not accurate. I come to receive the Holy Communion, and I am united with you in Jesus’ body. These two aspects are interconnected.
Today, as we partake in the Holy Communion, the sacrament of the Eucharist, and later gather for the meal, let us remember the words we exchanged.